9 Δεκ 2008

Κάτι για τη σύγχρονη οικονομία

Μια προσωπική τοποθέτηση
Ο Αριστοτέλης έλεγε πως ο άνθρωπος είναι πρώτα απ' όλα και πάνω απ' όλα πολιτικό ον. Επομένως και όλα τα λεγόμενα ενός ανθρώπου έχουν πολιτική βάση ή πολιτικό σκοπό. Άρα θα ήταν καλό έως απαραίτητο να έχει ένας άνθρωπος συναίσθηση και συναίνεση σχετικά με την πολιτική του ταυτότητα ιδεολογία και πράξη. Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από μία απολιτικοποίηση η οποία επήλθε μέσω της τεχνολογικής έκρηξης και κυρίως μέσω της νοοτροπίας του καταναλωτισμού. Το internet δεν ξέφυγε από αυτόν τον κανόνα αν και παραμένει ό,τι πιο αναρχικό ανέδειξε ως τώρα η σύγχρονη τεχνολογία. Όμως η πολιτική ταυτότητα παραμένει μία από τις βασικές ανθρώπινες ιδιότητες αφού έχει να κάνει με τον τρόπο που ο άνθρωπος εκφράζει τη συλλογική του φύση και εντάσσεται ή όχι μέσα στην κοινωνία.


Η φύση ως κοινωνικό φαινόμενο (και όχι το αντίθετο)

Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι ο άνθρωπος προσάρμοσε τον τρόπο ζωής του σύμφωνα με τις συνθήκες του περιβάλλοντος. Ακόμη περισσότερο πως οι απόψεις του ανθρώπου για τον κόσμο και η οργάνωση της κοινωνίας οφείλονται σε προσαρμογή και μετάφραση των νόμων της φύσης. Αν σκεφτούμε όμως ότι το βάρος για παράδειγμα ενός ανθρώπου επομένως και η δύναμη της βαρύτητας δεν έχει σχέση με τις πολιτικές του πεποιθήσεις διαπιστώνουμε ότι η 'πολιτικότητα' αποτελεί μια ξεχωριστή και ανεξάρτητη από το περιβάλλον και τη φύση ανθρώπινη ιδιότητα. Στο παρελθόν η φύση έχει χρησιμοποιηθεί από τον άνθρωπο ως αποδεικτικό στοιχείο διαφόρων ιδεολογιών. Από τις πιο φιλελεύθερες ιδεολογίες που έλεγαν πως η φύση διδάσκει την ελευθερία μέχρι και τις πιο φασιστικές που έδειχναν μες στη φύση είδη να κυριαρχούν πάνω σε άλλα είδη ή άτομα και φυλές ενός είδους να κυριαρχούν πάνω σε άτομα και φυλές του ίδιου είδους ο κοινός παρανομαστής παραμένει ο ίδιος: Ο τρόπος με τον οποίον ο άνθρωπος μετέφρασε και κατανόησε για δικό του όφελος τη φύση.


Η έννοια της ατομικής ιδιοκτησίας της κληρονομικότητας και των σχέσεων εξουσίας

Η αντικειμενοποίηση της φύσης και των φυσικών δυνάμεων από τον άνθρωπο είχε βέβαια ως τελικό σκοπό να ελέγξει το περιβάλλον του και τους φυσικούς πόρους ακόμη και άλλους ανθρώπους. Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του ανθρώπου είναι η κτητικότητα. Η τάση του δηλαδή να οικειοποιείται τον κόσμο με τρόπο ώστε να θεωρεί ότι του ανήκει. Μπορούμε να θυμηθούμε για παράδειγμα το γεωκεντρικό μοντέλο του κόσμου που στηρίχτηκε ακριβώς σ' αυτήν τη νοοτροπία. Η κτητικότητα αποτελεί βέβαια ένα από τα πολλά πρωτόγονα κατάλοιπα του ανθρώπου. Αυτό ωστόσο δε σημαίνει ότι δεν πρέπει να υπάρχει ατομική ιδιοκτησία αλλά αυτή πρέπει να προέρχεται μέσα από τον μόχθο και τη χρησικτησία και όχι από κληρονομικά συμβόλαια. Εδώ βέβαια μπαίνει και το θέμα της κληρονομικότητας. Ένας φίλος μου για παράδειγμα έγινε δικηγόρος επειδή ήταν ο πατέρας του κοκ. Πόσο καλός δικηγόρος μπορεί να είναι αυτός; Τα κληρονομικά δικαιώματα θα μπορούσε κάποιος να τα στηρίξει στη φύση και στο DNA. Το DNA είναι πράγματι ένας συντηρητικός μηχανισμός έχει δηλαδή την τάση να αναπαράγεται πιστά. Ωστόσο το DNA μας διαμορφώθηκε από περιβαλλοντικές συνθήκες και πρόκειται για έναν τυπικό βιολογικό μηχανισμό που δεν έχει να κάνει με πολιτική βούληση κοινωνική δεξιότητα ή αίσθημα δικαίου. Μ' άλλα λόγια η δημοκρατικότητα ενός ανθρώπου βρίσκεται στα μιμίδια και όχι στα γονίδια. Η κληρονομικότητα στο δίκαιο αποτελεί άλλο ένα άδικο κατάλοιπο από την εποχή της οικογενειοκρατίας (η οποία καλά κρατά) και των αγελών. Η ατομική (κληρονομική) ιδιοκτησία η κληρονομικότητα δικαιωμάτων μαζί με τις σχέσεις εξουσίας αποτελούν το τρίπτυχο της σύγχρονης κοινωνικής συντήρησης.


Η σύγχρονη ζωή μέσα σ' ένα κλουβί

Για τις σχέσεις εξουσίας θα ήθελα να πω κάποια πράγματα περισσότερο. Λέμε ότι στη φύση υπάρχουν κοπάδια με αρχηγούς και υποτελείς. Στη φύση υποτίθεται πως τα πάντα υπόκεινται σε κανόνες ιεραρχίας. Το ίδιο και στην ανθρώπινη κοινωνία. Ακόμη και τα αριστερά κοινοβουλευτικά κόμματα δέχονται τις σχέσεις εξουσίας ως κάτι απαραίτητο για την οργάνωση της κοινωνίας. Ξεχάσαμε όμως άλλες μορφές φυσικής οργάνωσης όπως των μελισσών ή των δελφινιών ή των πουλιών όπου εκεί οι σχέσεις εξουσίας όχι μόνο διαφοροποιούνται αλλά ίσως και να μην υπάρχουν. Θεωρήσαμε ότι καταγόμαστε από τους πιθήκους για να ερμηνέψουμε και το θεσμό του pater familias (του βασιλιά πίθηκου αν προτιμάτε) που τόσο γερά κρατά και στην εποχή μας. Οι σχέσεις εξουσίας που στην εποχή μας έχουν γίνει τόσο απρόσωπες και ισχυρότερες από ποτέ είναι που έφεραν τη σύγχρονη κοινωνία στο πρόθυρο ενός μεγάλου κλουβιού. Και μας είπαν: 50- 100 πανάκριβα τετραγωνικά μπετόν με κάνα δυο παράθυρα. Μπείτε μέσα. Έχετε δει αλήθεια ποτέ πώς στριφογυρνάει ένα θηρίο μέσα στο κλουβί; Ακριβώς όπως και οι ψυχές μας μέσα στα σύγχρονα διαμερίσματα. Ο άνθρωπος στέρησε την ελευθερία από όλα τα άγρια πλάσματα του κόσμου και ύστερα πρόσφερε στον εαυτό του ένα κλουβί. Τώρα ας το φάμε.


Αναρχισμός δίχως επίθετα

Κάποιοι λένε ότι ο αναρχισμός θα μπορούσε να αποτελέσει κάποτε το ιδανικό πολίτευμα. Συμφωνώ αν και αυτό που προσωπικά ονομάζω αναρχία δεν έχει καμία σχέση με αυτό που άλλοι ονομάζουν αναρχία χωρίς να είμαι ατομιστής απαραίτητα. Η αναρχία πρώτα απ' όλα προϋποθέτει υψηλό πολιτικό φρόνημα και προσωπική παρρησία φυσιολατρεία και τεχνολογική γνώση ατομική αρτιότητα και κοινωνική κατάρτιση. Αναρχικοί δεν είναι ούτε τα πρεζάκια ούτε οι μορμόνοι ούτε οι καλόγεροι του άγιου όρους ούτε οι μίζεροι που ξημεροβραδιάζονται σε καφενεία μιλώντας για την αναρχία. Αναρχικές είναι οι μέλισσες ίσως οι αετοί και αναρχικοί θα είναι μια χούφτα άνθρωποι που κατάφεραν να μείνουν έξω από τις κλίκες και τα κυκλώματα αλλά που ποτέ δεν έπαψαν να αγαπούν τον άνθρωπο και να παλεύουν για την κοινωνία. Φασίστες είναι αυτοί που ρυπαίνουν που μαρσάρουν που κορνάρουν που σέρνουν τα έπιπλα στο σπίτι τους ενοχλώντας τους από κάτω αυτοί που ψηφίζουν παραδοσιακά όπως κάτι βλάκες που ακόμη πιστεύουν στο βασιλιά ή στη δικτατορία του προλεταριάτου.

Αυτά τα λίγα. Και ο νοών νοήτω. Το παρόν blog το αφιερώνω στην αθωότητα ενός δολοφονημένου 15χρονου παιδιού και στο θυμό μιας χούφτας νέων παιδιών που χύθηκαν στους δρόμους κατέστρεψαν τις περιουσίες μας και μας θύμισαν ότι είμαστε προβατάκια και υποκριτές. Εύχομαι σύντομα να ξυπνήσουμε κι εύχομαι επίσης σύντομα οι μπάτσοι- σερίφηδες να εξαφανιστούν από τις σύγχρονες κοινωνίες οι οποίες σίγουρα δεν τους έχουν ανάγκη. Ευχαριστώ την εποχή μου που μου έδωσε το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης και εύχομαι σύντομα να εξαφανιστούν κάθε είδους κυ-ββ-άκια λογικής και κλου-ββ-άκια φυλακής. Η ξαστεριά βρίσκεται εκεί που ακόμα κανείς δεν περιμένει.


Η εικόνα του post από εδώ.