18 Απρ 2008

Κάτι από την ερμηνεία των ονείρων


Το όνειρο, Dali, 1930

“... ένα μεγάλο, βαρύ κεφάλι σ’ ένα σώμα σαν κλωστή που στηρίζεται στο κύπελλο της πραγματικότητας... πέφτοντας μέσα στο διάστημα καθώς ένα όνειρο είναι έτοιμο να ξεκινήσει.”

(Dali, 1945)

“Υπάρχει κάποιο είδος υποχρέωσης που έχω εδώ και αρκετό καιρό αναλάβει, παρότι ακόμη δεν καταλαβαίνω. Θα μπορούσα να μιλήσω για κάποιο χρέος απέναντι σ’ έναν παρατηρητή, ο οποίος κι αν με κοιτάζει επίμονα, ωστόσο, ποτέ δε ζήτησε κάτι ευθέως από μένα. Είναι σαν οπτασία κάποιας ψυχαναγκαστικής μου νεύρωσης. Παρότι γνωρίζω πως όλος ο κόσμος είναι γεμάτος εμμονές, από τις οποίες δήθεν υποφέρει, γιατί αλλιώς δε θα υπήρχε. Θα είχε ήδη καταρρεύσει. Αλλά τα πρόσκαιρα και κουτά ερωτηματολόγια δεν επαρκούν να προσεγγίσουν τις αυτοκρατορικές λίστες τούτης της μεγάλης ερμηνείας. Ούτε και η απλή περίπτωση μιας γλωσσολογικής ανάλυσης σφαλμάτων λογικής και απωθήσεων μπορούν να φτάσουν στο βάθος της αλήθειας που βράζει μέσα στο ηφαίστειο της ζωής. Σε τελική ανάλυση είναι ένα θέμα καθαρά συμπίεσης σωμάτων. Όλη αυτή η αδικαιολόγητη του κόσμου η ανυπαρξία, ίσως να κρύβει μέσα στο μικροσκοπικότερο επίπεδο τις άγνωστες τριβές μεταξύ πλασμάτων ενός κόσμου αθέατου στα μάτια των αισθήσεων. Οι ακρίδες, τ’ αλογάκια της παναγιάς, τα μυρμήγκια, όλα αυτά τα έντομα- που παρεμπιπτόντως θεωρούμε άτομα, δεν μπορούν να είναι απλά δημιουργήματα των παιδικών ή των γεροντικών μας φόβων. Αντίθετα πιστεύω, πως όλα αυτά τα στοιχειώδη πλάσματα είναι μορφές μπροστά στου μυαλού το μικροσκόπιο, έννοιες καθόλου αφηρημένες από έναν άλλο κόσμο που συμπυκνώνουν τα νοήματα του δικού μας κόσμου. Είναι ακριβώς τα πλάσματα που κατοικούν και τρέχουν μέσα στα σχέδια και στα χρώματα των καθημερινών μας σκίτσων και μοντέλων, που τριγυρίζουν μέσα στο κεφάλι και από τις δονήσεις τους το κάνουνε σιγά- σιγά ζεστό, γεμάτο και βαρύ καθώς η σκέψη πασχίζει να οργανώσει τις ορδές των συνειρμών, εξιχνιάζοντας η συνείδηση τις μεταξύ τους σχέσεις, από πράγματα τόσο ξένα μεταξύ τους σε πρώτη ματιά που φαντάζουνε παράταιρα. Ίσως γι’ αυτό και τα όνειρα μας είναι τόσο αποστομωτικά και σβήνουν μέσα στον αέρα από τις βιαστικές διαδικασίες που μόλις ξύπνησαν πάνω από της σιωπής το απέραντο βάθρο. Άνθρωποι που τρέχουν και αναπαράγονται κατά βάση και κατά φύση με τον ίδιο τρόπο των άγνωστων μικρών πλασμάτων που συνεχίζουνε να ζούνε, να αναπνέουν και να ερωτεύονται στο παρασκήνιο. Καθώς ακόμα κι η ψυχή δεν γνωρίζει τις βαθύτερες δομές των ίδιων της των παρορμήσεων. Και το όνειρο το ίδιο ξεφτίζει όταν κάποιος σκίσει τους ιστούς του για να το ερμηνεύσει. Όπως ακριβώς κι ο άνθρωπος όπου κι αν τρέξει να ξεφύγει πάντα κουβαλάει μαζί το σκιάχτρο της φυγής του.”
Salvador Dali

Το παράδοξο τελικά της ανθρώπινης κατάστασης είναι ότι ο μεγάλος δολοφόνος των ψυχών μας είναι αυτός που σκάβει τις πληγές στο μυαλό και στα κορμιά της υπόστασής μας, από όπου το ίδιο το αίμα των ονείρων μας αναβλύζει.
========================